پرتوفرابنفش چیست؟
پرتو فرابنفش چیست ؟
پرتو فرابنفش به طور روز افزون به جای گاز کلر به
عنوان ضد عفونی اولیه بخصوص ضدعفونی آبهای تمیز
زیر زمینی با محتوی مواد آلی کم ، آب فرآوری صنعتی
، بویژه صنایع غذایی و نوشابه سازی و همچنین برای
ضدعفونی پسابهای فاضلاب بکار می رود . برای فاضلاب
، اثر ضد عفونی کننده کافی است و همزمان از
محصولات جانبی که ممکن است برای محیط زیست طبیعی
خطرناک باشند نیز پرهیز شده است ...
١-٢ - پرتو فرابنفش چیست ؟
نور فرابنفش جزیی از طیف الکترو مغناطیس است که
بین اشعه ایکس و نور مرئی واقع شده است . بنابراین
نور فرابنفش قابل دیدن نیست . فرابنفش با طول موجی
بین ١٠٠تا ٤٠٠ نانومتر به Vacuum U.V. , UV-C , UV-B
, UV-A (شکل ١ ) تقسیم می شود . پرتو فرابنفش
چندین کاربرد دارد . باند UV-A به عنوان جاذب
حشرات در حشره کشهای برقی بکار می رود . UV-A در
ترکیب با UV-B در لامپهایی که برای آفتاب سوختگی
بکار می رود ، استفاده می شود . به منظور ضد عفونی
کردن، UV-C و بخشی از UV-B بین ٢٠٠ و mm ٣١٥ بکار
می رود . این باند مسئول خواص باکتری کشی پرتو
فرابنفش است .
١- مزایای کاربرد پرتو فرابنفش:
پرتو فرابنفش برای بسیاری از کاربردهای ضدعفونی
نسبت به روشهای شیمیایی دارای مزایای زیر است :
- باکتری کشی و ویروس کشی موثر .
- تاثیر فوری .
- هزینه های سرمایه گذاری و اجرایی کم .
- عدم مسمومیت .
- نداشتن محصولات جانبی مضر .
- عدم افزایش جامدات محلول .
- نداشتن اثرات خورنده .
- عدم نیاز به مراقبتهای ایمنی یا جابجایی مواد
خطرناک .
- نداشتن باقیمانده پایدار .
٢- تاثیر باکتری کشی پرتو فرابنفش:
پرتو فرابنفش برعلیه کلیه میکروارگانیسم ها شامل
باکتریها ، ویروسها ، قارچها ، کپکها ، مخمرها ،
وجلبکهای موجود در آب ، هوا و سطوح موثر است . نور
فرابنفش با طول موج nm ٢٦٥ بیشترین اثر غیر فعال
سازی میکروارگانیسم ها را دارد ، اما تمام طول
موجهای بین nm ٢٠٠ و nm ٣١٥ نیز دارای اثرند ( شکل
٢ ) اگر چه تمام میکروارگانیسم ها میتوانند بوسیله
پرتوفرابنفش غیر فعال شوند ، برخی از آنها نسبت به
بقیه مقاوم ترند .
اصول
ضد عفونی با پرتو فرابنفش آسیب هسته ژنیتکی سلول ،
با از هم پاشیدن
دی اوکسی ریبونوکلئیک اسید(DNA) و
ریبونوکلئیک اسید(RNA) . نور UV-C در طول زنجیره
وراثتی هر جا که بازهای تیمین یا تیمین و اوراسیل
مقابل هم قراردارند ، باعث برقراری پیوند بین این
بارها گشته و با تشکیل پیوند بین دو باز تیمین و
یا تیمین - اوراسیل ، رشته های وراثتی قادر به
نسخه برداری نخواهند بود . بنابراین تولید مثل
میکروارگانیسم خاتمه می یابد . حساسیت DNA
میکروارگانیسم ها نسبت به نور UV-C بر اساس
مطالعات مولمانز ( Muelemans ) تابع طول موج بوده
و یک منحنی توزیع نرمال نشان میدهد . ( شکل ٢ )
علاوه بر طول موج nm ٢٦٥ مخرب DNA ، انرژی ساطع
شده در طول موجهای نزدیک nm ٢٢٠ نیز برای
میکرووارگانیسم ها کشنده است . در این طول موجها
پروتئین ها و آنزیمهای میکرووارگانیسم نیز تحت
تاثیر قرار میگیرند . پروتئین در دیواره سلولی
میکروارگانیسم یافت شده و برای زندگی آن حیاتی است
.
